گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
روزنامههای زنجیرهای اصلاحطلب روز شنبه را با تمرکز بر سخنان حجتالاسلام سید حسن خمینی و حجتالاسلام روحانی آغاز نمودند. از سوی دیگر، گمانهزنیها پیرامون تغییر در کابینه در آستانه تحقق است؛ «تدبیر» برای «ترمیم» کابینه میانه عمر دولت یازدهم از سخنان حسن روحانی در سفر استانی فارس آغاز شد و با سخنان حسام الدین آشنا قوت گرفت.
روزنامه مردم سالاری
ارگان رسمی حزب مردم سالاری شنبه را با تیترهای «همه تلاش خود را برای نهاییکردن توافق با ایران به کار میگیریم» و «جنتی: نمایشگاه بیست و هشتم سه میلیون بازدیدکننده داشت» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· امضا مخدوش؛ رفتار خارج از اصول
منصور فرزامی در سرمقاله روزنامه مردمسالاری به انتقاد از رفتار برخی از نمایندگان مجلس پیرامون چگونگی دریافت امضا برای طرح سه فوریتی توقف مذاکرات پرداخت. این روزنامهنگار اصلاحطلب معتقد است که امضا مخدوش سبب آسیب به جایگاه مجلس شورای اسلامی و رفتاری خارج از اصول است بنابراین نوشت«باید از آن نمایندگان محترم پرسید که چرا تا مطلبی را نخواندهاند و به کنه قضایا نرسیدهاند و امر بر آنان مسلم و مسجل نشده است امضا و تأیید میکنند؟ مجلس که خانه شخصی نیست. اینجا سرنوشت کشور و کیان نظام رقم میخورد. اینجا جایی است که اگر در اقتصاد اشتباه شود، نتیجهاش گدایی ملت است و اشتباه در سیاست، خیانت و خفت مردمی است که نامش را ملت نهادهاند به همین علت و اهمیت است که آن مرد بزرگ، مجلس را در رأس امور، تصریح کردند و اگر برخی به خود اجازه عدول و عبور از این شعار شعورمند را دادند به دستاویز اعمال یکسونگرانه و به خود اندیشانه امثال همین نماینده مردم عزیز بوده است که سوزنشان از آغاز دولت یازدهم در موضوعی گیر کرده و دلواپسی تمامیندارد.
باور کنید که حافظه دور و نزدیک مردم شریف ما دقیقهای از نطق و عملشان غافل نبوده است. وقتی موضوع تک بعدی است، به آن دلیل است که غفلت از موضوعات حساس دیگر در میان است و اشراف و احاطهای در قضایای داخلی و خارجی نیست تا به آن پرداخته شود. وگرنه چگونه ممکن است که بر مبنای «نرمش قهرمانانه» و توجه به عزت و مصلحت و آن همه رنج و خون دل خوردنهای مورد تأیید نظام و حاکمیت، خلاف جهت به آب زد و آسمان و ریسمان کرد تا تشفی هیجانات فردی و جناحی باشد؟»
روزنامه ابتکار
روزنامه ابتکار شنبه را به تیترهای «خلیجفارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود» و «روایت سید حسن از آزاداندیشی دینی امام (ره)» اختصاص داد.
· اولین آزمون حامیان لاریجانی
اولین روزهای خرداد برای یاران لاریجانی اهمیتی فوقالعاده دارد؛ اعضای فراکسیون رهروان ولایت که خواهان اثرگذاری در فضای سیاسی در قامت حزبی هستند، اولین رفتارجمعی خود را پس از شکاف در انتخابات قبلی هیئت رییسه انجام خواهند داد و آنان خواهان همه کرسیهای هیئت رییسه هستند تا اولین گام را، استوار برای انتخابات آتی بهارستان بردارند.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در تحلیل رفتار فراکسیون رهروان ولایت نوشت «این در حالی است که بسیاری از کارشناسان تبدیل این فراکسیون به حزب را ناممکن میدانند. مهمترین دلیل این افراد، همگون نبودن چهرههای عضو این فراکسیون و عدم توان تصمیمگیری و تصمیمسازی در شرایط حساس مجلس به دلیل ناتوانی در همراه کردن اعضا با نظری واحد است. از انتخابات گذشته هیات رئیسه مجلس و مواردی مثل استیضاح وزیر علوم دولت یازدهم نیز به عنوان مصادیق این ماجرا یاد میشود. این موضوع در حالی است که گروههایی مثل جبهه پایداری به عنوان جزیی از فراکسیون اصولگرایان مجلس، توانستهاند حضور موثرتری از خود برای پیشبرد برنامهها و اعمال نوع نگاهشان نشان دهند. حال در شرایطی که آخرین انتخابات هیات رئیسه مجلس نهم اوایل خرداد ماه امسال برگزار میشود، باید دید که این بار فراکسیون رهروان ولایت میتواند با اثرگذاری بیشتر بر انتخاب ترکیب هیات رئیسه مجلس، انتقادها را درباره ناهماهنگی و عدم همراهی اعضایش با یک رأی واحد پشت سر بگذارد یا خیر. این موضوع در شرایطی که در آستانه انتخابات مجلس دهم، زمزمههای تبدیل این فراکسیون به یک حزب سیاسی شنیده میشود، میتواند به عنوان یک آزمون برای حزب شدن فراکسیون رهروان تلقی شود.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «خلیجفارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود» و «معمای آن هشت دقیقه» اختصاص داده است.
· کلید ترمیم کابینه زده شد
کابینه دولت یازدهم تغییر خواهد کرد؛ با نزدیک شدن به نصف عمر دولت، «تدبیر» برای «ترمیم» اتخاذ خواهد شد. پس از سخنان نوبخت، سخنگوی دولت، اسامی فراوانی برای تغییر شنیده شده است؛ گروه سیاسی روزنامه اعتماد روایت جدید از این تغییرات دارد و درهمین راستا نوشت «بر اساس اخباری که «اعتماد» از آن اطلاع پیدا کرده است، بحثهایی تقریباً جدی برای جابهجایی دو وزیر و یک معاون رییسجمهور در جریان است. بر این اساس به نظر میرسد محمدرضا نعمتزاده، محمود گودرزی و مسعود سلطانیفر در صف اول تغییرات کابینه قرار بگیرند. محمدرضا نعمتزاده که از روز اول منتقدانی سرسخت در مجلس داشت بعد از کمتر از دو سال در طیف حامیان دولت هم منتقدانی جدی پیدا کرده است. او دیگر برای این طیفها رییس ستاد انتخاباتی نامزد پیروز سال ۹۲ نیست. حالا خیلی از هواداران دولت از او با کارنامه بحث برانگیز مدیریت ۲۰ ماههاش در وزارت صنعت، معدن و تجارت یاد میکنند. در همین حال محمود گودرزی هم که از اول نتوانسته بود چندان برای طیف هواداران دولت وزیری قابل توجه باشد، اخیراً زیر بار انتقادات دولتیها هم رفته و همزمان انتقاد از او در جمعهای ورزشی نیز بالا گرفته است.
در چنین شرایطی است که محمدباقر نوبخت در نشست خبری روز جمعه خود با خبرنگاران در شهرکرد در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران مبنی بر تغییر برخی وزیران و استانداران از سوی رییسجمهوری گفته که «طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی، رییسجمهوری مسوول اجرای قانون در کشور و پس از مقام معظم رهبری عالیترین مقام در کشور است و در این پیوند نیز دارای اختیاراتی است.» وی افزوده: «در مقابل اختیاراتی که رییسجمهوری بر عهده دارد، مردم نیز مطالباتی از وی دارند که طبیعی است رییسجمهوری از عملکرد خود و مجریان کشور ارزیابی داشته باشد و در این ارزیابیها، جابهجایی برخی افراد نیز ضروری باشد.» نوبخت تصریح کرده: «این در حالی است که بنده در مقام جایگاهی که دارم از تعداد این جابهجاییها اطلاعی ندارم.»
روزنامه شرق
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «روز داوری» و «نکند دیگران راست بگویند ما دروغ» اختصاص داد.
· بازگشت احمدینژاد با گفتمانسازی
از اصلاحطلبان اصرار؛ از احمدینژادیها انکار. روزنامههای اصلاحطلب پا به پای احمدینژاد حرکت میکنند، سکوت احمدینژاد و فعالیت یاران او تعبیری «انتخاباتی» و بازگشت به «قدرت» برای اصلاحطلبان دارد. گروه سیاسی روزنامه شرق معتقد است که یکی از راه های بازگشت احمدی نژاد از طریق گفتمان سازی است.
در همین راستا گروه سیاسی روزنامه شرق به افتتاح مرکزی منتسب به یاران احمدینژاد واکنش نشان داد و نوشت «شورای تبیین و بازخوانی گفتمان انقلاب اسلامی» اینبار قرار است تا بهانه مناسبی برای تجمع احمدینژادی در سراسر کشور زیر یک سقف باشد. شورایی که کلید تشکیل آن از اواخر سال گذشته، یعنی بهمن و اسفند ماه زده شده و مابقی آن هم ظرف همین مدت اندکی که از سال جدید گذشته، تکمیل شده است. تا به اینجا هم قرار بر این بوده که تشکیل این شورا رسانهای نشود، اما با افتتاح آن در «یاسوج»، عملاً فاز رسانهای شورا آغاز شده است. مجتبی ثمرههاشمی، دستیار سابق احمدینژاد و ابوالحسن فقیه، رئیس ستاد انتخاباتی محمود احمدینژاد در سال ۸۴، اولین نشست این شورا را در مسجد امامحسین (ع) شهر یاسوج برگزار کردند.
کار این شورا- به گفته رحمانی - یکی از مسئولان رسانهای تیم احمدینژاد قرار است گفتمانسازی باشد. او به «شرق» میگوید محمود احمدینژاد پس از بررسیهایی که انجام داد، احساس کرد ضعف مباحث گفتمانی و فکری در بین برخی از حامیان او دیده میشود که باید این ضعف ساماندهی شده و برای آن چارهای اندیشید. او میگوید احمدینژاد در این شوراها تأکید دارد درباره این سه محور اندیشیده شده و برنامهریزی شود: اول، چرا انقلاب اسلامی صورت گرفت، مطالبات آن چه بود و باید دوباره آن مطالبات را زنده کرد؛ دوم، بررسی میزان تحقق اهداف انقلاب و میزان انحراف از مسیر آن و سوم بررسی شخصیت امام (ره) و اینکه چرا بین نیروهای خط امامی دراینباره شکاف ایجاد شده است. تشکیل این شورا را مثلت غلامحسین الهام، مصطفی ثمرههاشمی و مرتضی تمدن طرحریزی کردهاند؛ بهطوریکه مباحث فکری از طریق الهام طرحریزی شده و مدیریت اجرائی کار را هم مرتضی تمدن، استاندار تهران در دوره احمدینژاد، بر عهده دارد. اما فحوای تشکیل شورا تجمیع نیروهای حامی احمدینژاد در استانها و مراکز استانهاست، تجمیعی برنامهریزیشده و با هدف. بر این اساس که حامیان احمدینژاد تحت آمورش گفتمان واحدی قرار بگیرند، گفتمانی که وظیفهاش تبیین و حمایت از عملکرد هشتساله دولت احمدینژاد است.»
روزنامه آرمان امروز
روزنامه آرمان امروز صفحه اول خود را به تیترهای «تغییر در پاستور حتمی است» و «تشیع در ایران یک ملیت ساخته است» اختصاص داد.
· معمای فوتبال تراکتورسازی و سفر روحانی
روزنامه آرمان امروز در صفحه سیاسی خود در تحلیل عجیب رخدادهای ورزشگاه تبریز در دیدار تراکتورسازی و نفت تهران را مرتبط به تلاش آنچه تندروها میخواند برای برهم زدن سفر حجتالاسلام روحانی در روزهای آتی به استان آذربایجان شرقی دانست؛ نویسنده خلاق این گزارش مستندات ارتباط این دو رخداد را ذکر نکرد. در همین راستا روزنامه آرمان امروز نوشت «قرار است رئیسجمهور روز چهارشنبه به تبریز سفر کند. مردم تبریز هم حسن روحانی را دوست دارند و برای موفقیت او دعا میکنند. اما آیا این محبوبیت میتواند برای تندروها قابل تحمل باشد؟ بهطور قطع آنها نمیتوانند استقبال گسترده مردم تبریز از رئیسجمهور را ببینند و شعار «یاشاسین روحانی» را بشنوند. پس چه بهتر که اینبار مسیر ناموفق قبلی یعنی تخریب سیاسی را کنار گذاشته و وارد عرصه دیگری شوند. هواداران تیم تراکتورسازی تبریز نیز جزو همان مردم خونگرم تبریز هستند که روز چهارشنبه به استقبال رئیسجمهور و هیات دولت خواهند رفت.
روز جمعه برخی در فضای مجازی با سوءاستفاده از فضای ورزشی و بازی فوتبال خواستند اتفاقات بازی تراکتورسازی و نفت تهران را بهانهای کنند تا مسیر هموار سفر روحانی به تبریز را ناهموار کنند. این تندروها اطلاعات غلط را در سایتهای خودشان منتشر میکردند اما تماشاگران تبریزی به این اقدام کودکانه خندیدند و خود را برای استقبال از رئیسجمهور آماده کردند تا بار دیگر تیر تندروی به سنگ میانهروی بخورد. کسانی که از احساسات پاک جوانان برای رسیدن به اهداف سیاسی خود سوءاستفاده میکنند بدانند که جوانان تبریزی مسائل ورزشی بهویژه بازی روز جمعه تراکتورسازی و نفت را با مسائل کلان کشور و استان خود مخلوط نخواهند کرد و آنها اگر انتقاد و اعتراضی دارند از راه قانون آن را پیگیری خواهند کرد.»
روزنامه ایران
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «ایران مقابل تروریسم و حامی مظلومان است» و «قهرمانی پرماجرای طلاییهای اصفهان» اختصاص داد.
· اصرار علی مطهری نسبت به رخدادهای شیراز
روزنامه دولتی ایران در روند بررسی پرونده درگیری علی مطهری با تعداد از افراد ناشناخته در شیراز به گفتوگو با وکیل وی پرداخته است. وکیل علی مطهری پیرامون کیفرخواست و قرار مجرمیت متهمان اظهار داشت «از آنجا که پرونده پنجشنبه گذشته به دادگاه ارسال شده است، اطلاع دقیقی از جزئیات ندارم. همین قدر میدانم که از سوی دادستان به اتهام قذف (نسبتهای ناروای ناموسی)، توهین و ضرب و جرح عمدی برای برخی، قرار مجرمیت صادر شده و کیفرخواست به دادگاه ارسال شده است. اما از جزئیات پرونده مانند اینکه چه تعداد از حملهکنندگان بودند و چه تعداد از آنان از دستگاه خاص هستند، آگاهی ندارم. همین که پرونده فک قرار شده و به دادگاه رفته است، نشان دهنده ثبات بیشتری نسبت به گذشته است. در گذشته گرچه برای عدهای قرار تأمین صادر شده بود، اما این دلیل نمیشود که برای همه آن افراد قرار مجرمیت صادر شده بود، چه بسا افرادی با تحقیقات دادستانی، تبرئه شده باشند. آگاهی از همه این جزئیات، منوط به مشاهده پرونده است.»
ترک همدانی همچنین پیرامون تاکید علی مطهری در مورد این پرونده گفت «آقای علی مطهری اکیداً از من خواستند که تا رسیدن به مرتبه قابل قبول، رسیدگی و تعیین مقصر، مقصران یا متهمان، پرونده را پیگیری کنم. ایشان چند بار تقاضا کردند موضوع را رها نکنم تا مشخص شود چه کسانی تقصیر داشتند تا از تکرار این حادثه برای دیگران جلوگیری شود. چون این روال پیشتر برای افراد دیگری نیز پیادهسازی شده بود.»